Hipoglikemia: objawy, czynniki ryzyka
Czym jest hipoglikemia?
Hipoglikemia oznacza zbyt niski poziom glukozy we krwi.
Prawidłowy poziom glukozy we krwi mierzony na czczo we krwi żylnej wynosi 70–99 mg/d . Z hipoglikemią mamy do czynienia w przypadku każdego wyniku poniżej 70 mg/dl.
Kogo dotyczy hipoglikemia?
Stan ten najczęściej dotyka osoby chorujące i leczące się z powodu cukrzycy – zaliczamy ją do tzw. ostrych powikłań cukrzycy.
Do czynników ryzyka wystąpienia hipoglikemii zalicza się min.:
- długi czas trwania cukrzycy typu I,
- długotrwałe stosowanie insuliny w cukrzycy typu II,
- stosowanie leków przeciwcukrzycowych z grupy pochodnych sulfonylomocznika (np. Diaprel, Gliclada, Glurenorm, Amaryl, Glimperide, Glipizide)
- wzmożony wysiłek fizyczny
- spożycie alkoholu
- pominięcie posiłku bez zmniejszenia dawki insuliny
- choroby współtowarzyszące: choroby nerek, choroby układu krążenia lub obecne zaburzenia np. wymioty, biegunka
Jakie są objawy hipoglikemii?
Ze względu na istotność występujących objawów hipoglikemię dzielimy na ciężką i lekką.
Do objawów ciężkiej hipoglikemii wymagających pilnego działania zalicza się:
- zaburzenia świadomości, uczucie splątania
- nowo powstałe zaburzenia widzenia
- napad drgawkowy (nasilone, niekontrolowane drżenie kończyn lub tułowia)
- chwilowa utrata przytomności
- nieustępujące kołatania serca w spoczynku
- utrzymująca się akcja serca w spoczynku powyżej 100/min
Jeżeli zauważysz takie objawy, należy wezwać pomoc innej osoby i udać się do najbliższego Szpitalnego Oddziału Ratunkowego. Jeśli jesteś sam, wezwij pogotowie.
W miarę możliwości należy postarać się podwyższyć poziom glukozy poprzez spożycie czegoś co zawiera łatwo przyswajalne węglowodany, np. cukier, słodki napój, cukierek, tabletkę glukozy. Oczywiście nie dotyczy to osoby nieprzytomnej, w napadzie padaczkowym lub bardzo splątanej.
Jeśli nawet po wyrównaniu poziomu glukozy we krwi objawy ustąpiły, nadal wymagają pilnej konsultacji z lekarzem.
W przypadku zaburzeń świadomości, utraty przytomności chory może wymagać leczenia szpitalnego.
W przypadku hipoglikemii lekkiej możemy mieć do czynienia z:
- drażliwością
- uczuciem niepokoju
- nadmierną sennością
- bladą, zimną skórą
- nadmiernym poceniem się
- napadami głodu po posiłku w szczególności chęć na słodycze
W takim przypadku należy spożyć co najmniej 5 kostek cukru, szklankę słodkiego soku lub cukierka – taka ilość powinna wyrównać poziom cukru we krwi po ok. 10 – 20 minutach. Po tym czasie zalecane jest ponowne skontrolowanie poziomu glukozy we krwi. Jeśli poziom podwyższył się powyżej dolnej granicy, aby zapobiec dalszemu spadkowi poziomu cukru należy spożyć posiłek zawierający węglowodany złożone takie jak pełnoziarniste pieczywo.
W przypadku występowania wymienionych objawów, które ustępują po przyjęciu cukru poinformuj o tym swojego lekarza podczas kolejnej planowej wizyty. Być może konieczne będzie zmienienie sposobu leczenia cukrzycy, aby lepiej dostosować je do Twojego stylu życia.
Jeśli niski poziom glukozy utrzymuje się mimo prób jego wyrównania lub objawy nie ustępują, poproś o pomoc drugą osobę i udaj się do Szpitalnego Oddziału Ratunkowego.
Jak zapobiec hipoglikemii?
Podstawą zapobiegania hipoglikemii jest odpowiednie leczenie cukrzycy oraz stosowanie się do zaleceń lekarza.
Warto systematycznie mierzyć poziom glukozy we krwi oraz prowadzić tzw. dzienniczek glikemiczny, w którym należy zapisywać wszystkie dokonane pomiary. Dzięki niemu Twój lekarz, będzie mógł odpowiednio dobrać dawkę leków przeciwcukrzycowych tak aby zminimalizować ryzyko występowania hipoglikemii. W tym artykule znajdziesz odpowiedź w jaki sposób prawidłowo dokonywać pomiarów glikemii.
Czy hipoglikemia może wystąpić u osób niechorujących na cukrzycę?
Wzmożony wysiłek fizyczny, stres, czy pominięcie posiłku może prowadzić do obniżenia poziomu cukru we krwi. Zapewne każdy człowiek chociaż raz w życiu doświadczył lekkich objawów hipoglikemii. Z tego powodu w naszym organizmie funkcjonuje szereg mechanizmów, które u zdrowej osoby nie dopuszczają do pogłębienia hipoglikemii i wystąpienia objawów zagrażających życiu.
Istnieje stan zwany hipoglikemią reaktywną (poposiłkową), która polega na spadku poziomu cukru we krwi występującym najczęściej około 2-5 h po posiłku.
Objawy są podobne jak w przypadku lekkiej hipoglikemii, jednak nigdy poziom cukru nie obniży się na tyle aby spowodować np. zaburzenia świadomości lub utratę przytomności.
Jeśli zauważyłeś u siebie taki schemat występowania objawów hipoglikemii warto wybrać się do lekarza celem wykonania odpowiedniej diagnostyki.
Leczenie polega przede wszystkim na utrzymaniu regularności posiłków oraz modyfikacji diety o pokarmy o niskim indeksie glikemicznym, np. brązowy ryż, pieczywo wieloziarniste, produkty mleczne o niskiej zawartości tłuszczu, niektóre owoce i warzywa (na przykład jabłka, śliwki, maliny, pomarańcze, gruszki, pomidory, warzywa strączkowe).
