NAFLD – niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby

Jaka jest skala choroby?

NAFLD jest najczęstszą chorobą wątroby w krajach rozwiniętych, w których dotyczy co trzeciego mieszkańca.

Częstość stwierdzania NAFLD jest ściśle skorelowana z występowaniem otyłości i zespołu metabolicznego, którego kryteria w naszym kraju spełnia 26,2% populacji, czyli ok. 8 mln ludzi. NAFLD rozpoznaje się u co drugiej osoby z dyslipidemią, u prawie 70% chorych na cukrzycę typu 2 i nawet u 90% ze wskaźnikiem masy ciała (body mass index – BMI) > 40 kg/m2.

Jak powstaje?

Kaskada zdarzeń rozpoczyna się od zmniejszenia wrażliwości tkanek na insulinę, czyli rozwoju insulinooporności. W konsekwencji, upośledzone mechanizmy hormonalne prowadzą do zaburzenia metabolizmu tłuszczy i gromadzenia go w nadmiernej ilości w komórkach wątroby. Lipidy ulegają rozkładowi, uwalniając szkodliwe rodniki tlenowe i wywołując proces zapalny. Dochodzi do miejscowego zapalenia, włóknienia i obumierania komórek. Opisane zmiany prowadzą do utraty prawidłowego miąższu wątroby, która traci zdolność do pełnienia swoich funkcji.

Mówimy wtedy o rozwoju marskości, która predysponuje do wystąpienia nowotworu.

Powstaje ciąg przyczynowo skutkowy:
Niezdrowy tryb życia -> insulinooporność -> stłuszczenie komórek wątroby -> proces zapalny -> włóknienie -> marskość -> wzrost ryzyka rozwoju nowotworu wątroby

Najskuteczniejsze jest zatrzymanie procesu na samym początku, każdy kolejny etap może prowadzić do nieodwracalnych zmian. Gdy dojdzie do niewydolności narządu, jedynym dostępnym postępowaniem leczniczym jest przeszczep narządu, a według danych epidemiologicznych NAFLD jest jedną z najczęstszych przyczyn prowadzących do transplantacji.

Priorytetem w prewencji i leczeniu NAFLD jest zdrowy styl życia.

Na zdrowy styl życia składa się głównie zbilansowana i wartościowa dieta oraz odpowiednio wysoki poziom aktywności fizycznej.

Osoby z nadwagą lub otyłe powinny dążyć do redukcji masy ciała poprzez zmniejszenie ilości dostarczanych kalorii przynajmniej o 500-1000 kcal/dzień w stosunku do ilości wyjściowej. Już spadek masy ciała o 5% ma udowodniony wpływ na zmniejszenie stłuszczenia komórek wątroby.

Co ciekawe NAFLD jest także rozpoznawane u osób z prawidłową masą ciała, wtedy również zaleca się wprowadzenie ograniczenia kalorycznego.

Wiemy zatem, że nie tylko ilość dostarczanego pożywienia, ale także jego jakość ma znaczenie w utrzymaniu zdrowia.

Towarzystwa naukowe zalecają stosowanie diety śródziemnomorskiej lub podobnej, istotnie ograniczającej spożycie przetworzonego mięsa, produktów słodzonych oraz ograniczenie picia alkoholu.

Jedyna odpowiednia dieta, to ta której będziesz przestrzegał. Unikaj restrykcyjnych diet eliminacyjnych, wykluczających konkretne produkty, gdyż mogą one doprowadzić do niedoborów witamin i innych składników odżywczych. Poszukaj porady dietetyka lub lekarza jeżeli masz trudności z osiągnięciem celu. Na początek warto, abyś zapoznał się z podstawami zdrowej diety, które zebraliśmy dla Ciebie w naszym artykule.

Dobra informacja dla kawoszy! Opublikowano badania, które potwierdzają, że picie przynajmniej dwóch filiżanek czarnej i niesłodzonej kawy dziennie może działać chronić przed rozwojem stłuszczenia wątroby.

Aktywność fizyczną powinna być komplementarnym elementem zdrowego stylu życia, towarzyszącym prawidłowemu odżywianiu. Ćwiczenia fizyczne nie tylko wzmacniają efekt diety ubogokalorycznej, ale mają ogrom pozytywnych skutków. Więcej na ten temat znajdziesz w naszym artykule.

Jak wykryć zaburzenia czynności wątroby i chorobę?

Podstawą oceny czynności wątroby jest badanie stężeń enzymów wątrobowych we krwi. Odbiegające od normy wyniki badań AST, ALT, bilirubiny lub rzadziej GGTP, mogą być wskazaniem do poszerzenia diagnostyki w kierunku chorób wątroby. Również badania obrazowe, takie jak USG jamy brzusznej, tomografia komputerowa, czy rzadziej rezonans magnetyczny mogą dostarczyć informacji o stanie tego narządu.

Należy pamiętać, że wykryte odchylenia mogą mieć wiele przyczyn niezwiązanych ze stłuszczeniem narządu, a diagnostyką powinien zajmować się lekarz.

Koniecznym warunkiem do rozpoznania NAFLD jest wykluczenie innych częstych przyczyn stłuszczenia narządu jakimi mogą być np. nadużywanie alkoholu, czy przyjmowanie leków uszkadzających wątrobę.