Otyłości można zapobiegać!

Od 1975r liczba osób otyłych na świecie potroiła się! W 2016 r. ponad 1,9 miliarda dorosłych (aż 39%!) miało stwierdzoną nadwagę, z czego ponad 650 milionów było otyłych (13%). Większa część populacji na świecie żyje w krajach, gdzie nadwaga i otyłość zabija bardziej niż niedożywienie. W 2016 r 41 milionów dzieci poniżej 5 roku życia oraz ponad 340 milionów dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat miało nadwagę lub było otyłych. Nadmierna ilość tkanki tłuszczowej w organizmie niekorzystnie wpływa zarówno na funkcjonowanie organów wewnętrznych, jak i całego organizmu.

Czym jest nadwaga i otyłość?

Nadwaga i otyłość definiowane są jako nieprawidłowa lub nadmierna akumulacja tłuszczu, która stanowi zagrożenie dla zdrowia ludzkiego. Do klasyfikacji nadwagi i otyłości u dorosłych używany jest prosty wskaźnik Body mass index (BMI). Jest to stosunek masy ciała (kg) do wzrostu, przy czym wzrost oblicza się w metrach kwadratowych (kg/m²).

BMI dostarcza najbardziej użytkową miarę dla ogółu populacji. Jest taki sam dla obu płci bez różnicy wieku (w przypadku dorosłych).

WHO (World Health Organisation) definiuje:

• Nadwaga – BMI >=25
• Otyłość – BMI >= 30

Co jest przyczyną nadwagi i otyłości ?

Najważniejszą przyczyną jest brak równowagi pomiędzy ilością przyjmowanych a ilością zużywanych kalorii. Wynika to:

• Ze zwiększonego spożywania wysokokalorycznego, przetworzonego pożywienia bogatego w tłuszcze,
• Ze zmniejszonej aktywności fizycznej spowodowanej siedzącym trybem życia.

Jakie są konsekwencje zdrowotne wynikające z nadwagi i otyłości?

Podwyższone BMI jest istotnym czynnikiem ryzyka pojawiania się chorób w wielu układach naszego organizmu.

• W układzie sercowo-naczyniowym przyczynia się do powstania: choroby niedokrwiennej mięśnia sercowego, zawału serca, nadciśnienia tętniczego, udaru mózgu, żylaków kończyn dolnych
• W układzie kostno-mięśniowym przyczynia się do powstania: choroby zwyrodnieniowej kości i stawów, dny moczanowej,
• W układzie oddechowym przyczynia się do powstania: obturacyjnego bezdechu sennego i wynikających z tego kolejnych konsekwencji zdrowotnych, astmy,
• W układzie rozrodczym przyczynia się do powstania: zaburzeń płodności oraz trudności z utrzymaniem ciąży u kobiet, dysfunkcji seksualnych takich, jak zaburzenia erekcji u mężczyzn.

Podwyższona masa ciała powoduje pojawienie się zaburzeń metabolicznych takich, jak:

• Cukrzyca typu 2,
• Dyslipidemia – podwyższony poziom “złego” cholesterolu LDL, podwyższony poziom triglicerydów, obniżenie poziomu “dobrego” cholesterolu HDL – wzrost ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego.

Zaburzenia wynikające z nadmiaru tłuszczu w organizmie, złej diety, wysokich poziomów glukozy we krwi zwiększają ryzyko wystąpienia wielu nowotworów. Choroba może dotyczyć:

endometrium, piersi, jajników, prostaty, wątroby, pęcherzyka żółciowego, nerek, czy jelita grubego.

Wzrasta także podatność na wystąpienie infekcji. Zarówno tych nabytych poza szpitalem, jak i w okresie około- i pooperacyjnym. Wśród osób cierpiących na otyłość jest także większy odsetek chorujących na demencję, czyli otępienie. Ponadto osoba otyła często spotka się ze stygmatyzacją społeczną mogącą prowadzić do depresji.

Pamiętaj, że wzrost ryzyka wystąpienia chorób wzrasta wraz ze wzrostem BMI!

Otyłość w okresie dziecięcym zwiększa ryzyko wystąpienia otyłości, przedwczesnej śmierci i niepełnosprawności w dorosłym życiu. Oprócz tego, dzieci otyłe mogą doświadczyć problemów z oddychaniem, zwiększonego ryzyka złamań, nadciśnienia, insulinooporności oraz problemów psychologicznych.

Czy otyłość skraca życie?

Tak! Badania wykazują, że osoby otyłe umierają w młodszym wieku w porównaniu do osób z prawidłową masą ciała. Ryzyko zgonu wzrasta wraz ze wzrostem masy ciała. Stopień ryzyka zależy także od czasu trwania otyłości oraz chorób współtowarzyszących.

Ponadto osoby z tzw. otyłością centralną – prawidłowym BMI, ale nadmierną ilością tkanki tłuszczowej w okolicy brzucha, mogą również należeć do grupy ryzyka wystąpienia przedwczesnego zgonu. Skontroluj swój obwód talii – dla mężczyzn górna granica to 94 cm, dla kobiet 80cm.

Jak walczyć z otyłością i nadwagą ?

Przede wszystkim: zarówno nadwadze i otyłości MOŻNA zapobiegać.

Zmiany należy rozpocząć u siebie. Warto:

• ograniczyć spożycie produktów bogatych w tłuszcze i węglowodany (np. wysokokaloryczne przekąski: chipsy, frytki, słodycze) przy jednoczesnym zwiększeniu spożycia owoców i warzyw, w tym roślin strączkowych, produktów pełnoziarnistych oraz orzechów, pamiętając, że ,,you are what you eat”, czyli jesteś tym, co jesz,
• zwiększyć aktywność fizyczną – minimum to 250 min umiarkowanej aktywności na tydzień. Zacznij stopniowo. Jeżeli nie ćwiczyłeś, jeżeli chorujesz – najpierw skonsultuj się z lekarzem,
• prowadzić zdrowy tryb życia: rzucić palenie, zmniejszyć ilość spożywanego alkoholu