Chorujesz na cukrzycę? Sprawdź, jak często powinieneś kontrolować glikemię!

Poziom glukozy we krwi zmienia się dynamicznie w ciągu doby. Zależy głównie od spożywanych posiłków oraz poziomu insuliny we krwi. Do prawidłowego funkcjonowania wszystkich komórek w naszym ciele, poziom glukozy we krwi powinien utrzymywać się pomiędzy 70 mg/dl, a 99 mg/dl.  Stan, w którym poziom jest zbyt niski nazywamy hipoglikemią, natomiast zbyt wysoki hiperglikemią. Niezależnie od tego jakim sposobem mierzysz poziom glikemii, wyniki niosą te same informacje.

Pamiętaj, że samokontrola glikemii jest nieodłączną częścią skutecznego leczenia cukrzycy.

Polega ona na wielokrotnych pomiarach poziomu glukozy we krwi w ciągu dnia. Każdy pomiar powinien zostać zapisany – w ten sposób powstaje tzw. “dziennik samokontroli cukrzyka” / “dziennik glikemiczny”. Pomiary poziomu glukozy we krwi powinno dokonywać się w określonych przez lekarza porach, a ich częstość zależy od sposobu leczenia i poziomu wyrównania cukrzycy.  Istnieją stałe ramy czasowe oraz wzory dzienniczków którymi można się posługiwać w planowaniu pomiarów.

W przypadku osób chorujących na cukrzycę typu I, którą trudno jest kontrolować, zaleca się stosowanie tzw. systemu ciągłego monitorowania stężenia glukozy w czasie rzeczywistym (rtCGM) lub monitorowanie stężenia glukozy metodą skanowania (isCGM oraz FGM). Systemy te składają się z czujnika wprowadzanego pod skórę oraz urządzenia, które wyświetla dane o poziomie glukozy.

Jak poprawnie wykonać pomiar?

Domowy pomiar glikemii wykonuje się za pomocą glukometru, który powinien być nieodłącznym towarzyszem każdego chorującego na cukrzycę. Przed wykonaniem pomiaru pamiętaj o dokładnym umyciu i osuszeniu skóry rąk, aby zmniejszyć ryzyko nieprawidłowego pomiaru. Jeśli miejsce nakłucia było odkażone alkoholem – poczekaj chwilę, żeby wyparował.

Czym jest dobowy profil glikemii i skrócony profil glikemii? 

Skrócony profil glikemii obejmuje cztery oznaczenia w ciągu doby:

• rano na czczo
• 60-120 minut po każdym głównym posiłku

Dobowy profil glikemii polega na pomiarze glikemii:

• rano na czczo
• przed każdym głównym posiłkiem
• 60 – 120 minut po każdym głównym posiłku
• przed snem
• w godzinach wieczornych i nocnych zaleconych przez lekarza, przykładowo o północy i między godziną 2.00 a 4.00

Który profil glikemii dla kogo?

Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego częstość wykonywanych pomiarów powinna być dostosowana do sposobu leczenia cukrzycy.

• Stosowanie pompy insulinowej lub insuliny długodziałającej wraz z dodatkowymi  wstrzyknięciami insuliny krótkodziałającej przed posiłkami

  – codzienne wielokrotne pomiary glikemii w ciągu doby, ustalone we współpracy z lekarzem.

Dodatkowo należy pamiętać o kontroli glikemii przed wykonywanym wysiłkiem fizycznym oraz w sytuacjach, w których jej obniżony poziom może prowadzić do niebezpiecznych objawów.

• Inne niż insulina leki przeciwcukrzycowe

  – codziennie jeden pomiar glikemii o różnych porach dnia oraz raz w tygodniu skrócony profil glikemii.

• Wyłącznie dieta jako metoda leczenia

  – raz w miesiącu skrócony profil glikemii oraz raz w tygodniu o różnych porach dnia pojedynczy pomiar.

• Stałe dawki insuliny u chorych na cukrzycę typu II

  – codziennie 1-2 pomiary glikemii o różnych porach dnia, raz w tygodniu skrócony pomiar glikemii oraz raz w miesiącu dobowy profil glikemii.

Szczególnie ważne jest, abyś zwiększył częstość pomiarów glikemii w przypadku, gdy doszło u Ciebie do nagłego pogorszenia samopoczucia –  drżenia rąk lub innych części ciała, uczucia mrowienia ust, zwiększonego pragnienia, mroczków przed oczami,  zwiększonego oddawania moczu, zmęczenia, bólu i zawrotów głowy, nadmiernego pocenia się, omdleń czy utraty przytomności bez względu na to, w jaki sposób cukrzyca jest u Ciebie leczona.

Dzięki regularnym pomiarom możliwe będzie wychwycenie groźnych dla zdrowia stanów hipoglikemii i hiperglikemii. W przypadku zbyt niskiego poziomu cukru we krwi spożyj węglowodany proste, na przykład szklankę soku owocowego lub cukierka. Zbyt wysoki poziom glikemii może wynikać między innymi ze zbyt małej ilości przyjętej insuliny do posiłku.  Jeżeli przekracza on 300mg/dl, pilnie skonsultuj się z lekarzem pierwszego kontaktu.